Tại sao nuôi con bằng sữa mẹ là tốt nhất cho bé?
Khi nói đến sữa mẹ chắc chắn là không có lời nào có thể nói hết tầm quan trọng vô cùng đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bởi sữa mẹ như bữa ăn chuẩn nhất và tốt nhất đối với em bé mà chưa nguồn dinh dưỡng nào có thể được như vậy. Đây cũng chính là nguồn dinh dưỡng quý giá nhất mà mẹ đã dành tặng cho đứa con yêu quý của mình.
Trong tất cả các dự án nghiên cứu khoa học về sữa mẹ cho thấy, sữa mẹ chứa đầy đủ các dưỡng chất hết sức cần thiết để cho bé phát triển một cách khỏe mạnh nhất, thông minh nhất và cao lớn nhất. Điều này được chứng minh thực tế là khi các bé được bú sữa mẹ đúng cách thì rất ít bị ốm đau, tiêu hóa tốt và phát triển chiều cao cân nặng đạt chuẩn. Khi nuôi con, điều mà các bà mẹ lo lắng nhất đó là bệnh về đường tiêu hóa. 80% các tế bào miễn dịch đều ở hệ tiêu hóa nên hầu hết các bé có hệ tiêu hóa khỏe mạnh thì đều phát triển khỏe mạnh và hay ăn chóng lơn.
Trong sữa mẹ có chứa những lợi khuẩn, chất xơ hòa tan giúp cho hệ tiêu hóa của bé phát triển một cách tốt nhất. Ngoài ra, sữa mẹ cung cấp nguồn Canxi, Photpho với tỉ lệ cân đối hợp lý nên bé được bú sữa mẹ sẽ hấp thu Canxi tốt nhất và phát triển cao lớn nhất. Và điều quan trọng nữa là trong sữa mẹ có chứa các kháng thể cần thiết giúp cho bé có hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Vậy nên sữa mẹ là nguồn thức ăn tuyệt vời nhất cho bé sau khi chào đời.
Tuy nhiên khi đến một lứa tuổi nào đó thì em bé cũng phải dời nôi vú mẹ bắt đầu phải ăn thức ăn dặm, thức ăn bổ sung và lúc mẹ cai sữa cũng phải dùng nguồn dinh dưỡng khác. Nhưng sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nên các mẹ nếu có điều kiện hãy cố gắng nuôi con bằng sữa mẹ bởi vì chỉ có sữa mẹ mới giúp cho con của chúng ta phát triển một cách toàn diện tốt nhất, mạnh khỏe nhất, cao lớn và thông minh nhất.
Vai trò của sữa mẹ đối với hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ
Khi con mới sinh ra thì không phải đường tiêu hóa đã hoàn toàn trưởng thành mà phải sau 3 năm đường tiêu hóa của bé mới trưởng thành giống với chúng ta. Một hệ tiêu hóa non nớt như vậy nhưng mà lại phải đối mặt với một nhu cầu tăng trưởng rất nhanh của con trong 3 năm đầu đời.
Đường tiêu hóa phải tiếp nhận rất nhiều các yếu tố từ bên ngoài đưa vào đặc biệt là nguồn thực phẩm. Một trong những nguồn thực phẩm êm dịu và nhẹ nhàng nhất đối với đường tiêu hóa đó là sữa mẹ bởi vì:
+ Trong sữa mẹ có lượng đạm Whey rất cao dạng lỏng dễ tiêu hóa hấp thu, có chất béo rất gần với em bé làm cho bé tiêu hóa tốt.
+ Chất bột đường chủ yếu là đường Lactose thúc đẩy cho sự tăng trưởng và phát triển của hệ đường ruột. Gần đây bằng chứng khoa học nói rất nhiều đến sự có mặt của Oligosaccharide trong sữa mẹ. Đây chính là thành phần thức an dồi dào cho hê khuẩn chí đường đường ruột của bé.
+ Chúng ta không thể không nói đến những kháng khuẩn có trong sữa mẹ đó là IgG do bà mẹ tiết ra trong cơ thể mẹ giúp cân bằng trưởng thành và phát triển hệ miễn dịch.
80% các tế bào miễn dịch nằm trên đường tiêu hóa và những tế bào miễn dịch này sẽ được thúc đẩy nếu như em bé được chăm sóc tốt đặc biệt trong 6 tháng đầu đời nhờ nguồn sữa mẹ. Và sau đó chế độ ăn đầy đủ cân đối sẽ giúp cho đường tiêu hóa này phát triển và hoàn thiện như người trưởng thành.
Chế độ dinh dưỡng cho trẻ từ 0-36 tháng
Chế độ dinh dưỡng đặc biệt quan trọng với tất cả mọi người, bởi vì nếu ngay cả người lớn có chế độ dinh dưỡng tốt chúng ta cũng khỏe mạnh. Còn đối với em bé thì chế độ dinh dưỡng quan trọng hơn nhất là trong 3 năm đầu đời. Đây là thời gian em bé tăng trưởng một cách nhanh chóng: khi bé chào đời cân nặng chỉ khoảng 3kg nhưng 1 năm sau tăng gấp 3 lần và chiều cao khi chào đời 50cm thì 1 năm sau lên 75cm. Chiều cao của bé lúc 2 tuổi bằng 1 nửa chiều cao người trưởng thành.
Các chuyên gia nói rất nhiều về dinh dưỡng trong 1000 ngày đầu đời từ khi bé trong bụng mẹ, trong đó 2 năm đầu đời gần như quyết định toàn bộ cuộc đời về sức khỏe cũng như về phát triển của bé sau này. Chính vì vậy đây là giai đoạn “vàng” vô cùng quan trọng mà các mẹ nôi con không thể bỏ qua được. Khi mà có chế độ dinh dưỡng tốt thì em bé sẽ phát triển khỏe mạnh cao lớn thông minh. Và một em bé cao lớn khỏe mạnh thông minh thì cũng là niềm mơ ước của tất cả những người làm cha làm mẹ. Vậy thì các bà mẹ hãy cố gắng dành mọi thời gian công sức chăm sóc con từ khi em bé còn nằm trong bụng mẹ, đến khi bé trào đời được uống sữa mẹ, và sau đó có chế độ ăn dinh dưỡng hợp lý bổ sung dinh dưỡng để con yêu phát triển một cách tối ưu.
Dinh dưỡng cân bằng cho con là gì?
Khi nói đến chế độ dinh dưỡng chúng ta phải dùng khái niệm “dinh dưỡng cân bằng“. Bởi hiện nay không những ở những nước đã phát triển mà các nước đang phát triển như Việt Nam thì vẫn đang xảy ra 2 tình trạng
+ Suy dinh dưỡng thấp còi
+ Suy dinh dưỡng thừa cân béo phì
Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM thì tình trạng trẻ em thừa cân béo phì đang tăng cao. Như vậy nuôi con phải có chế độ dinh dưỡng cân bằng thì con mới phát triển tốt nhất được, nên thiếu cũng không được mà thừa cũng không tốt.
Cân bằng: Trong chế độ dinh dưỡng các bé phải được cung cấp đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất dinh dưỡng quan trọng: Đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất cân đối hài hòa. Không nên ăn quá nhiều hoặc ăn thiếu, khi bé thiếu năng lượng protein bé suy dinh dưỡng, thiếu khoáng chất: canxi, sắt kẽm… là nguyên nhân gây suy dinh dưỡng thấp còi. Ngược lại nếu mẹ cho bé chế độ dinh dưỡng không cân bằng: bé ăn quá nhiều chất bột đường, chất béo nhưng vẫn thiếu vi chất dinh dưỡng thì bé bị thừa cân béo phì, có thể chiều cao thấp gọi là suy dinh dưỡng béo phì. Chính vì vậy mà chế độ ăn dinh dưỡng cân bằng đóng vai trò quan trọng, nên khi cho bé ăn cần lựa chọn thực phẩm cân bằng hợp lý hấp thu tốt tránh tình trạng thiếu thừa chất dinh dưỡng. Nên chỉ có dinh dưỡng cân bằng hợp lý mới giúp bé phát triển toàn diện và tối ưu cả về trí lực cũng như thể chất.
Mẹ không đủ sữa hoặc không có sữa cho con thì phải làm sao?
Ở trên nói tầm quan trọng sữa mẹ, trên thực tế không phải mẹ nào cũng có điều kiện nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ hoặc thông thường nuôi con trong 6 tháng đầu khi mẹ phải đi làm. Trong nhiều trường hợp mẹ vì lý do nào đó mà không có đủ sữa hoặc không có sữa để nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ được. Lúc này mẹ cần một nguồn dinh dưỡng tương đương để thay thế, thì sữa công thức sẽ là nguồn dinh dưỡng tuy không bằng sữa mẹ nhưng nó chỉ đứng thứ 2 sau sữa mẹ mà thôi. Bởi vì chỉ có sữa mới là nguồn dinh dưỡng cân đối, đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cũng như cung cấp Canxi dễ hấp thu, điều mà hầu hết ba mẹ đều mong muốn con mình phải cao lớn.
Trong sữa mẹ có nhiều chất rất tuyệt vời, đặc biệt là chứa những chủng vi sinh vật có lợi Probiotics (bifidobacteria và lactobacilli) nên khi chọn sữa công thức mẹ cũng chú trọng đến điều này. Các vi sinh vật có lợi này sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cũng như giúp cho đường tiêu hóa của bé phát triển tốt nhất. Bên cạnh đó lựa chọn sữa có tỉ lệ Canxi Photpho phù hợp gần giống sữa mẹ để bé phát triển chiều cao và hệ xương tốt nhất.
Bé bú sữa mẹ thường thông minh hơn là nhờ sữa mẹ có DHA là axit béo chuỗi dài rất quan trọng phát triển não bộ cũng như thị giác của bé. Nên chọn sữa có bổ sung DHA có nguồn gốc từ thực vật sẽ có giá trị sinh học cao hơn DHA từ đông vật.
Ngoài ra thực phẩm sạch, sữa hữu cơ, Organic là nguồn sữa cung cấp cho con không có kháng sinh sẽ giúp hệ miễn dịch của bé phát triển tốt nhất. Vì vậy, trường hợp bé không được bú sữa mẹ thì giải pháp tốt nhất là chọn loại sữa sạch có thành phần tương đồng sữa mẹ.
Nguồn nguyên liệu sữa nguyên chất và sữa bò không dùng kháng sinh có lợi ntn?
Trong thời gian gần đây, một số bà mẹ tẩy chay sữa bò chuyển sang sữa hạt nhưng sữa hạt chỉ phù hợp với trẻ lớn hoặc người cao tuổi. Trẻ dưới 2 tuổi sữa hạt không cung cấp đầy đủ các axi amin thiết yếu cho bé phát triển một cách toàn diện được. Mẹ cho bé dùng sữa hạt bởi mẹ sợ sữa của những con bò nuôi sử dụng kháng sinh. Khi bò sử dụng kháng sinh thì dư lượng kháng sinh trong sữa sẽ làm cho hệ tiêu hóa của bé mất sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột nên giảm sức đề kháng của bé.
Sử dụng các chế phẩm có dư lượng kháng sinh dài ngày có thể làm cho bé bị kháng kháng sinh (rất nguy hiểm). Chính vì vậy mà nguồn nguyên liệu lấy từ những con bò nuôi không kháng sinh rất tuyệt vời gọi là hữu cơ không kháng sinh, không chất bảo quản, không thuốc trừ sâu là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho bé. Một loại sữa được sản xuất từ nguồn sữa không có kháng sinh rất quan trọng góp phần bảo vệ hệ tiêu hóa của em bé phát triển tốt hơn tránh loạn khuẩn, rối loạn tiêu hóa ở các bé giai đoạn từ 6 tháng – 3 tuổi.
Hệ miễn dịch của trẻ phát triển như thế nào trong 3 năm đầu đời (1000 ngày vàng)
Khi bé còn nằm trong bụng mẹ đã có các tế bào miễn dịch, nhưng các tế bào này chưa được kích hoạt. Những miễn dịch bé nhận được là miễn dich thụ động mẹ truyền cho bé qua nhau thai trong 3 tháng cuối thai kỳ. Nếu em bé không may sinh non thì miễn dịch thụ động này rất ít nên bé rất dễ nhiếm bệnh. Tuy nhiên, thời gian miễn dịch thụ động này tồn tại chỉ trong 4-6 tháng sau đó tự bản thân cơ thể bé phải phát triển hệ miễn dịch để đáp ứng cơ thể mình. Điều này phụ thuộc vào sự trưởng thành, phát triển đầy đủ của bé trong thời kỳ bào thai, sự ổn định của hệ khuẩn chí trong hệ tiêu hóa, tính phơi nhiễm của bé với môi trường bên ngoài.
Nhiều bằng chứng khoa học nói rằng giai đoạn 6-12 tháng là giai đoạn cửa sổ của nhiễm trùng, bởi giai đoạn này miễn dịch mẹ truyền cho bé giảm đi đáng kể. Trong khi miễn dịch chủ động của bé chưa tăng nên ở các giai đoạn từ 1 – 4 tháng bé phải tiêm phòng là để cho cơ thể bé hình thành những miễn dịch chủ động.
Miễn dịch phải chịu sự tác động môi trường ngoài vào nên nếu bé được nuôi dưỡng đầy đủ cơ thể khỏe mạnh, đường tiêu hóa tốt thì hê miễn dịch của bé khỏe mạnh. Khi bé khỏe mạnh thì ít phải sử dụng thuốc đặc biệt là kháng sinh thì làm cho hệ miễn dịch ổn định hơn. Phải sau 3 năm hệ miễn dịch của bé mới trưởng thành và có khả năng phòng chống được các bệnh thường gặp.
Nên để có hệ tiêu hóa khỏe mạnh thì 1000 ngày đầu đời từ giai đoạn mang thai mẹ cần chuẩn bị sức khỏe thật tốt. Mẹ bầu cần được ăn uống đầy đủ để con có thể phát triển tốt trong 9 tháng đầu cuộc đời. Khi mẹ mang thai nên đi khám định kỳ để có được sức khỏe tốt nhất. Và đừng chạy theo trào theo trào lưu sinh mổ, vì mẹ khỏe mạnh đường âm đạo của mẹ không có viêm nhiễm được kiểm soát tốt, khi mà em bé sinh thường thì mẹ đã cung cấp cho con các lợi khuẩn Lactobacillus trong quá trình sinh rồi.
Khi bé sinh ra mẹ cố gắng duy trì nuôi con từ nguồn sữa mẹ, bởi sữa mẹ có các lợi khuẩn, thức ăn nuôi lợi khuẩn. Trong sữa mẹ có rất nhiều có yếu tố kích thích cho lợi khuẩn phát triển. Khi đi làm, mẹ chỉ có thể cho con bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, dù mẹ có nhiều sữa thì sau 6 tháng lượng dinh dưỡng trong sữa mẹ cũng không đủ cung cấp cho bé nên các bé cần ăn dặm bổ sung.
Khi bắt đầu cho bé ăn bổ sung, cần ăn từ từ từng bước một để bé quen dần thức ăn mới, hạn chế các vấn đề liên quan dị ứng. Trường hợp mẹ không đủ sữa thì không nên cho bé ăn bổ sung thức ăn đặc trước 6 tháng mà nên sử dụng sữa công thức phù hợp với trẻ. Một vấn đề vô cùng quan trọng nữa là khi bé có bệnh phải đưa bé đi khám để các bác sĩ chuẩn đoán chứ mẹ không tự cho bé sử dụng thuốc đặc biệt là kháng sinh, vì sẽ làm mất cân bằng hệ vi khuẩn chí đường ruột ảnh hưởng rất nhiều đền hệ miễn dịch của em bé.
“Sinh con bằng hình thức sinh thường, nuôi con bằng sữa mẹ, ăn bổ sung đúng cách, khám chữa bệnh đúng cách: cho hệ miễn dịch khỏe mạnh, hệ tiêu hóa khỏe mạnh cho em bé.”